Νησί της Εύβοιας

Η αρχαία πόλη του Ωρεού, εντοπίζεται στη βόρεια πλευρά της Εύβοιας. Βρίσκεται χτισμένη στο ίδιο σημείο όπου στέκει και η σύγχρονη πόλη των Ωρεών. Σύμφωνα με την μυθολογία μας, το όνομα το πήρε από τον Ωρίωνα, τον μυθικό γιο του Ποσειδώνα, κάτι που δηλώνει την άριστη σχέση που είχαν οι κάτοικοι με τη θάλασσα. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η ονομασία προέρχεται ετυμολογικά από την λέξη ώρα ή ώρη που σημαίνει φροντίδα.

Κατά πολλούς ιστορικούς, οι αρχαίοι Ωρεοί ταυτίζονται με την αρχαία Ιστιαία, εννοώντας προφανώς όλη την Βόρεια Εύβοια. Πάντως, η πόλη φαίνεται να ιδρύθηκε από τους Αθηναίους το 446 π.Χ.. Μετά τους περσικούς πολέμους και ενώ όλες οι πόλεις της Εύβοιας ήταν στην Αθηναϊκή Συμμαχία, οι περισσότερες από αυτές αποφάσισαν να επαναστατήσουν. Η Ιστιαία αιχμαλώτησε ένα αθηναϊκό πλοίο και σκότωσε όλους τους αιχμάλωτους. Η αντίδραση της Αθήνας ήταν άμεση. Εκστράτευσε εναντίον της ο ίδιος ο Περικλής με ισχυρές δυνάμεις, και αφού κατέστρεψε την πόλη και έδιωξε τους κατοίκους της, μετέφερε 2.000 κληρούχους Αθηναίους στη νέα πόλη που ίδρυσε, τον Ωρεό. Ο Ωρεός παρέμεινε πιστός στην Αθήνα μέχρι το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, όταν και περιήλθε στην επιρροή της Σπάρτης. Οι Σπαρτιάτες έδιωξαν τους κληρούχους πίσω στην Αθήνα και επανέφεραν τους κατοίκους της Ιστιαίας πίσω στον Ωρεό, ενώ εγκαταστάθηκε και μόνιμη σπαρτιατική φρουρά στη πόλη.

Το 357 π.Χ. και μετά την άνοδο της Αθήνας, προσχώρησε εκ νέου στην Αθηναϊκή Συμμαχία, όπου και παρέμεινε έως και μετά την μάχη στη Χαιρώνια το 338 π.Χ. Όλες οι Ευβοϊκές πόλεις πολέμησαν εναντίον του Φιλίππου Β' και των μακεδονικών φαλάγγων του, και με την νίκη του έγινε κυρίαρχος του νησιού. Η πόλη βίωσε μεγάλη ακμή τα χρόνια που ακολούθησαν έως και το 199 π.Χ. οπότε και κατακτήθηκε από τον βασιλιά της Περγάμου Άτταλο Α΄ για λογαριασμό των Ρωμαίων. Αυτός την κατέστρεψε και την λεηλάτησε και πολλά έργα τέχνης μεταφέρθηκαν για να στολίσουν την Πέργαμο.

Αργότερα, όπως και όλη η υπόλοιπη Εύβοια, πέρασε στα χέρια των Βυζαντινών. Οι Ωρεοί, μαζί με την Κάρυστο, είχαν δοθεί κατά την αρχική διανομή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στη Βενετία. Οι Φράγκοι όμως, με αρχηγό τον Βονιφάριο, βασιλιά της Θεσσαλονίκης και άρχοντα της κεντρικής Εύβοιας, κατέλαβαν όλο το νησί το 1205. Κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας, οι Ωρεοί γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη, κάτι που το επιβεβαιώνει η φραγκική οχύρωση της ακρόπολης των Ωρεών και το ενετικό κτίσμα στη βραχονησίδα Μοναστήρι, απέναντι από τη παραλία της Νησιώτισσας.

Το 1261 ο Μιχαήλ Η' ο Παλαιολόγος έγινε αυτοκράτορας του Βυζαντίου και θέλησε να καταλάβει την Εύβοια. Σύμμαχο βρήκε τον θρυλικό ιππότη Λικάριο. Το 1268 ο Λικάριο κατέλαβε το κάστρο των Ωρεών και την επόμενη χρονιά εγκατατάθηκε βυζαντινή φρουρά. Χρησιμοποιώντας ορμητήριό του το λιμάνι των Ωρεών, ο Λικάριο κατέκτησε όλη τη βόρεια Εύβοια.

Μετά την μυστηριώδη εξαφάνιση του Λικάριο το 1280 και τις συνθήκες που υπέγραψαν οι Βυζαντινοί με τους Βενετούς, οι Ωρεοί παρέμειναν στους Βενετούς μέχρι το 1470 που καταλήφθηκε από τους Τούρκους.

Κατά την ελληνική επανάσταση, οι Ωρεοί προσπάθησαν να παίξουν θετικό ρόλο αλλά κάηκαν και καταστράφηκαν από την εκδικητική μανία των Τούρκων. Έκτοτε το λιμάνι των Ωρεών ήταν το κέντρο διακίνησης των Τούρκων στρατιωτών και πολεμοφοδίων από το Βόλο και τη Θεσσαλονίκη. Οι Ωρεοί παραδόθηκαν στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος μαζι με την υπόλοιπη Εύβοια, το 1830. Για πολλά χρόνια, μέχρι και το 1881, αποτελούσε σύνορα του Ελληνικού Κράτους. Η πόλη, αλλά και το λιμάνι, θεωρήθηκαν σημαντικά και για αυτό σχεδιάστηκαν εκ νέου από τον Βαυαρό τοπογράφο Γέωργιο Δουμάιερ. Το 1965, θαμένος στη παραλία των Ωρεών, βρέθηκε ο Ταύρος των Ωρεών, ο οποίος βρίσκετε σήμερα σε ειδικό γυάλινο κουβούκλιο κοντά στο λιμάνι των Ωρεών.