Νησί της Εύβοιας

Κάστρο που εποπτεύει τα στενά του Ευρίπου και την πόλη της Χαλκίδας. Είναι χτισμένο σε λόφο που ονομάζεται Φούρκα και βρίσκεται στο στενότερο σημείο του πορθμού του Ευρίπου. Η Φούρκα πρόκειται για την αρχαία Κάνηθο. Στην περιοχή έχουν ανακαλυφθεί μαρμάρινα υπολείμματα αρχαίων οικοδομημάτων, καθώς και αρχαίοι τάφοι, κάτι που μαρτυρεί ύπαρξη ζωής από τους αρχαίους χρόνους. Μετά την ανοικοδόμηση του κάστρου, απαγορεύτηκε το χτίσιμο στην περιοχή για την καλύτερη εποπτεία του κάστρου. Το όνομα του κάστρου, σύμφωνα με την παράδοση, προέρχεται από κάποιον επιφανή τούρκο αξιωματούχο που λεγόταν Καρά-Μπαμπά, ο οποίος θάφτηκε εδώ.

Ο χρόνος που οικοδομήθηκε το κάστρο είναι άγνωστος. Οι απόψεις των διάφορων μελετητών και ιστορικών ποικίλουν. Σύμφωνα με το Στράβωνα, το κάστρο χτίστηκε το 334 π.Χ. Ο Μπακχούζεν με τη σειρά του, υποστηρίζει ότι τα τείχη έγιναν από το Μέγα Αλέξανδρο κατά το πέρασμά του από τη Χαλκίδα, την ίδια εποχή με τον Στράβωνα. Σύμφωνα με τον μελετητή Δον Ζήβα "το κτίσμα είναι καθαρά τούρκικο και χρονολογείται στα 1680-1690". Τέλος ο Κονέογλου υποστηρίζει πως χτίστηκε από τους Τούρκους στα 1728. Το μόνο σίγουρό είναι ότι τα ερείπια που σώζονται ως σήμερα είναι χτισμένο από Βενετσιάνους μάστορες που δούλευαν για τους Τούρκους. Είναι περισσότερο βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής παρά τουρκικής και χρονολογείται γύρω στο 17ο αιώνα.

Το κάστρο, λόγω της φυσικής του θέσης και της οχύρωσής του, δεν καταλήφθηκε ποτέ. Ο Μοροζίνι, προσπάθησε ανεπιτυχώς το 1688, ενώ κατά την ελληνική επανάσταση άκαρπες κατέληξαν οι προσπάθειες, τόσο του Φαβιέρου όσο και του Ανδρούτσου. Αποτέλεσμα ήταν να παραδοθεί το κάστρο και η Χαλκίδα από τους Τούρκους μετά το τέλος του αγώνα.

Το νότιο τμήμα του κάστρου σώζεται σε κακή κατάσταση. Η μοναδική πύλη του φρουρίου βρίσκεται στη ΝΑ πλευρά του τείχους, ενώ γύρω της έχουν οικοδομηθεί στρατιωτικά κτίρια. Μέσα στη περίβολο του κάστρου το μόνο κτίσμα που σώζεται σε καλή κατάσταση είναι ο ναός του Προφήτη Ηλία που χρονολογείται από το 1895. Επίσης στην περίβολο του κάστρου, στέκει μεταξύ πύλης και πύργου, το κωδωνοστάσιο. Είναι χτισμένο στη θέση που βρισκόταν η καμπάνα του συναγερμού του φρουρίου. Η είσοδος στον πύργο γίνεται από στενό καμαροσκεπή διάδρομο, που θυμίζει λαβύρινθο.

Στο δυτικό άκρο του τείχους στέκει επτάπλευρος πύργος, η μεγαλοπρεπέστερη αμυντική κατασκευή του φρουρίου. Σήμερα λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος όπου εκτίθεται συλλογή από την περιοχή της Χαλκίδας και την περιοχή του Κάστρου. Η συλλογή χωρίζεται σε διάφορες περιόδους (Παλαιοχριστιανική, Μεσοβυζαντινή, Φράγκικη και Οθωμανική) και περιλαμβάνει αρχιτεκτονικά μέλη, ανάγλυφα από αρχιτεκτονικό διάκοσμο εκκλησιαστικών και κοσμικών κτηρίων, επιγραφές, θυρεούς και ταφικά ανάγλυφα εξαιρετικής τέχνης και ιστορικής σημασίας.